Tarihteki İlk Reklam

Tam 3 yıl önce Parkeoloji'de yazmıştım. Orda burda kaynaklı veya kaynaksız olarak da görmüşsünüzdür zaten o yazımı. Kaynaksız yayınlayanlarla uğraşmıyorum bile, uğraşamıyorum. Bunun hırsızlık olduğunun farkında değiller maalesef.. Bir de uyanıklar var. Kaynak olarak yazdığım ilk kaynağı alıp, koyuyor bazıları. Sanıyorlarki ben de onlar gibi kopyala-yapıştır çalışıyorum :)

Neyse konumuza dönelim..

Efes (Ephesos), ilk çağın en ünlü kentlerin biridir, İran’daki Susa’dan başlayan Kral Yolu’nun denize ulaştığı nokta olması kentin önemini daha da arttırmıştır. Tarihi boyunca uygarlık, bilim, kültür ve sanat alanlarında önemli rol oynamıştır.

Reklam günümüzde çok önemli bir iletişim aracı. Ancak bunun temelleri de yüzlerce yıl önce atılmış zaten.

Kentin genelevi mermer yolun sonunda soldadır. M.S. 4. yy’dan beri ayaktadır. Günümüz genelevlerinden çok daha sağlıklı şartlara sahip olduğu bilinir. Öyle ki, geneleve giren erkeklerden salona geçmeden önce antrede ellerini ve ayaklarını yıkamaları istenirdi. Venüs(Aphrodite)’e adanmış genelev temizlik için gereken her türlü imkana sahipti ve mermerden yapılmış salonda bir Venüs heykeli bulunmaktaydı.

Bu genelev, tarihte reklamı yapılan ilk müessesedir. Kentin büyük tiyatrosuna giden mermer yolun ortasına yakın bir yere kazılmış ayak izi ve yanındaki bayan figürü geneleve giden yolu göstermektedir. Bu ayak izinin öyküsü çok enteresan: iz, şehrin en iyi ve en çok aranan fahişesinin sol ayağının iziymiş. Bu hanım kente yeni gelenlerin kendisini kolayca bulabilmeleri için izi bir çeşit yön tabelası niyetine koymuş oraya; çünkü parmakların ucu 100 m. ilerdeki genelevi gösterir konumda.

İzin yanında bir kavşak işareti, bir bayan, bir taç ve bir kalp de var. Arkeologlar bu antik reklam panosunun yorumunu şöyle yapıyorlar: “Kraliçeler kadar güzel olan benim aşkımı istiyorsanız kavşakta soldaki eve gelin!”


Başka bir araştırma grubu tabelada para olduğunu, bu durumda açıklamanın, “parası olan ve aşk arayanlar yolun sonundaki güzeli görün” şeklinde olacağını savunmuşlar.

Ayrıca, genelevin tam karşısında ünlü Celsus kitaplığı ve bu iki bina arasında yeraltı geçidi var. Bu durum, kentin önemli şahsiyetlerinin gizlice geneleve gitme olasılığını hatırlatıyor. Önemli şahsiyetler ya da eşlerinden korkan Romalılar..

Kaynakça
Keskin, Naci, Efes, 2002.
http://www.elvinazar.com/gizemler_sirlar/yakilan_kitaplar.html
Fotoğraf;
http://www.fotothing.com/