Gezme Hali: Zincirli Han

“Giyilmemiş çamaşırlar nasıl kokar bilirsin,

Sandık odalarında;

Senin de dükkanın öyle kokar işte.

Ablamı tanımazsın,

Hürriyette gelin olacaktı, yaşasaydı;

Bu teller onun telleri,

Bu duvak onun duvağı işte.

Ya bu çamurdaki kadınlar?

Bu mavi mavi,

Bu yeşil yeşil fistanlı...

Geceleri de ayakta mı dururlar böyle?

Ya bu pembezar gömlek?

Onun da bir hikayesi yok mu?

Kapalı Çarşı diyip geçme;

Kapalı Çarşı,

Kapalı kutu”

Orhan Veli Kanık

Orhan Veli’nin de dediği gibi Kapalı Çarşı tam bir kapalı kutu. Eski ustalar, dükkanların orijinal halleri, bedestenleri, Zincirli Han.. Gezmekle bitmeyen, okumakla bitmeyen bir tarih Kapalı Çarşı. İstanbul’da Nuruosmaniye , Mercan ve Beyazıt arasında yer alıyor.

Evliya Çelebi’nin Seyahatname’deki anlatımına göre 17. yüzyılın ortalarında Kapalıçarşı’da 4399 dükkan, 2195 oda, 497 tane dolap denilen küçük dükkan, 2 lokanta, 12 hazine dairesi, 1 cami, 10 mescit, 1 hamam, 19 çeşme, 8 tulumbalı kuyu, 24 han, 1 mektep ve 1 türbe vardı. Bugün dükkan ve han sayısının o zamandan daha az oluşunun sebebi daha önce Çarşı içinde bulunan Sarnıçlı Han, Paçavracı Han, Alipaşa Cami Han, Yolgeçen Han, Tığcılar Sokak, Örücüler Sokak ve Çadırcılar Caddesi gibi bazı han ve sokakların 1894 depreminden sonra başlayan ve 1898 yılında biten tadilat esnasında Çarşı’nın dışında bırakılmış olmasıdır. [1]

Zincirli Han adıyla da bilinen yapı ,Nasuh Paşa Külliyesi’nin bir parçasıdır. Kapalı Çarşı’ya Nuruosmaniye kapısından girdiğinizde sağdan ikinci sokağa sapıp, yolun sonuna kadar ilerlerseniz sağ tarafta Zincirli Han'ın giriş kapısına ulaşmış olacaksınız.

Han, enine dikdörtgen büyük bir avlunun etrafındaki iki katlı ana bölümden ve bu avlunun güney-doğudan geçilen,üstü açık küçük bir kare kısmından oluşan bir plan şemasına sahiptir. Moloz taş ve tuğla ile inşa edilmiş olan hanın,güney cephesi hariç, diğer cephelerinde evler bitişiktir. Alt ve üst kattaki pencere ile kapının avludan bakıldığında ,simetrik olduğu görülmektedir. Yapı,avlulu ve iki katlı bir handır. Güneyindeki girişin üst kısmında yer alan kitabesine göre han, Nasuh Paşa tarafından H.120/M.1708 tarihinde inşa edilmiştir.[2]

Zincirli Han'da kuyumcu ustaları, halıcılar -ki en ünlüsü Şişko Osman'dır- yer alıyor. Dükkanları gezerken, misafirperver esnafla ince belli bardakta bir çay yudumlayıp, hanın tarihi hakkında sohbet edebilirsiniz..

---

[1] http://www.kapalicarsitarihi.com

[2] http://www.tarihicarsilar.org